อาชีพนักออกแบบแฟชั่น (Fashion Designer)
ผู้ปฏิบัติงานอาชีพนี้ ทำหน้าที่สร้างสรรค์ การออกแบบสิ่งทอเสื้อผ้า รวมทั้งการออกแบบเนื้อผ้า หรือลายผ้าสวยงามเหมาะกับแฟชั่น แต่ละยุคสมัยให้แก่บุคคล และวิธีการตัดเย็บ หรือผลิตเสื้อผ้าสำเร็จรูปในทางอุตสาหกรรม และมีการพัฒนาเพื่อให้มีการแข่งขันกับตลาดต่างประเทศได้
ลักษณะของงานที่ทำผู้ประกอบอาชีพนักออกแบบเครื่องแต่งกายจะมีหน้าที่คล้ายกับนักออกแบบเครื่องประดับ หรือนักออกแบบเครื่องเรือน โดยมีหน้าที่ ดังนี้
วิเคราะห์ ศึกษาวัสดุ ที่นำมาออกแบบสิ่งทอ ลายผ้า และเนื้อวัสดุ เพื่อตัดเย็บ และวิธีการตัดเย็บ ควบคุมการตัดเย็บให้เป็น ไปตามแบบที่ออกไว้ ให้คำแนะนำในเรื่องการแก้ไขข้อบกพร่อง ของรูปร่างแต่ละบุคคล โดยมีพื้นฐานความเข้าใจในศิลปะการแต่งกายของไทยโบราณและการแต่งกายแบบตะวันตกยุคต่างๆ ในการออกแบบและขั้นตอนการผลิต
นำเทคนิคทางเทคโนโลยีที่มีต่อการสร้างงานศิลป์มาประยุกต์ใช้ โดยจะมีขั้นตอนการทำงาน ออกแบบให้ผู้ว่าจ้างดังนี้
1. ต้องรวบรวมความคิด ข้อมูลที่เป็นสัดส่วนจากลูกค้าหรือผู้ว่าจ้าง 2. ศึกษารูปแบบงานที่มีอยู่ ถ้าสามารถนำกลับมาใช้ใหม่หรือดัดแปลง เพื่อลดระยะเวลาการทำงานและต้นทุนการผลิตในเวลาเดียวกัน ต้องทำการค้นคว้าวิจัยด้วย 3. ทำการร่างแบบคร่าวๆ โดยคุมให้อยู่ในแนวความคิดดังกล่าวให้ได้ตามความต้องการ 4. นำภาพที่ร่าง แล้วให้ผู้ว่าจ้างพิจารณา เพื่อหาแนวทางในการพัฒนาการผลิต รวมทั้งการใช้ วัตถุดิบ และประเมินราคา 5. นำภาพร่างที่ผ่านการพิจารณาและแก้ไขแล้วมาสร้างแบบ (Pattern) วิธีที่จะต้องตัดเย็บใน รายละเอียด ปัก กุ๊น เดินลาย หรือ จับเดรปแล้วนำมาลงสีตามจริง เขียนภาพและอธิบายวิธีการทำให้ละเอียด และชัดเจนที่สุดเท่าที่สามารถจะทำได้เพื่อให้ช่างทำตามแบบได้ 6. ส่งแบบ หรือชุดที่ตัดเนาไว้ให้ฝ่ายบริหารและลูกค้า หรือผู้ว่าจ้าง พิจารณาทดลองใส่ เพื่อแก้ไขข้อบกพร่องขั้นสุดท้าย 7. นำแบบที่ผู้ว่าจ้างเห็นชอบ ทำงานประสานกับช่างตัดเย็บ ช่างปัก เพื่อให้ได้ผลงานตามที่ลูกค้าต้องการ
สภาพการจ้างงานสำหรับนักออกแบบเสื้อผ้า หรือแฟชั่นดีไซเนอร์ที่มีความสามารถและผลงานในระยะเวลาที่เป็นนักศึกษา เมื่อเริ่มทำงานกับบริษัทผลิตและ ออกแบบเสื้อผ้า อาจได้อัตราค่าจ้างเป็นเงินเดือนสำหรับวุฒิการศึกษาระดับประโยควิชาชีพ และประโยควิชาชีพชั้นสูง อาจได้รับอัตราค่าจ้างขั้นต้นเป็นเงินเดือนประมาณ 8,000 - 10,000 บาท ส่วนผู้สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี จะได้รับเงินประมาณ 9,000 - 10,000 บาท หรืออาจมากกว่า ขึ้นอยู่กับฝีมือการออกแบบและประสบการณ์ของนักออกแบบแต่ละคนมีสวัสดิการ โบนัส และสิทธิพิเศษอื่นๆ ขึ้นอยู่กับผลประกอบการของเจ้าของกิจการ ส่วนมากผู้ประกอบอาชีพนี้ จะมีร้านหรือใช้บ้านเป็นร้านรับออกแบบตัดเสื้อผ้าเป็นของตนเองเป็นส่วนใหญ่ เนื่องจากเป็นอาชีพอิสระที่มีรายได้ดี สำหรับนักออกแบบประจำห้องเสื้อหรือร้านเสื้อใหญ่ๆ หรือโรงเรียนสอนตัดเสื้อที่มีผลงานแสดงเป็นประจำนั้น เป็นผู้ที่มีประสบการณ์สูงและต้องมีผู้สนับสนุนค่าใช้จ่ายในการแสดงผลงานและคอลเล็คชั่น
คุณสมบัติของผู้ประกอบอาชีพ ผู้สนใจในอาชีพนี้ ควรมีคุณสมบัติทั่วๆ ไปดังนี้ 1. มีความคิดสร้างสรรค์มีความชอบและรักงานด้านออกแบบ มีมุมมองเรื่องของศิลป์ ความรักสวยงามอาจมีพื้นฐาน ทางด้านศิลป์บ้าง 2. มีความกระตือรือร้น ช่างสังเกตว่ามีความเปลี่ยนแปลงอะไรบ้าง กล้าคิดกล้าทำ กล้าที่จะถ่ายทอด 3. มีความสามารถในการถ่ายทอด ความคิด หรือแนวคิดให้ผู้อื่นฟังได้
ผู้ที่จะประกอบอาชีพนี้ ควรเตรียมความพร้อมดังต่อไปนี้คือผู้ที่มีคุณสมบัติขั้นต้น ดังกล่าว สามารถเข้ารับการอบรมหลักสูตรระยะสั้นในการออกแบบตัดเย็บเสื้อผ้าได้ที่โรงเรียนหรือสถาบันการออกแบบตัดเย็บเสื้อผ้าที่มีชื่อเสียงทั่วไป ซึ่งเปิดรับผู้สนใจเข้าเรียนโดยไม่จำกัดวุฒิการศึกษาเพราะการออกแบบเสื้อผ้าขึ้นอยู่กับความริเริ่มสร้างสรรค์ประสบการณ์ และการฝึกหัด ผู้ที่เข้ารับการศึกษาในสาขาวิชาทางด้านนี้จะได้รับความรู้ในเรื่องของความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการพัฒนาสิ่งทอ และเครื่องแต่งกายของไทย ตะวันออก และตะวันตก เพื่อสืบทอดมรดกและศิลปสิ่งทอของไทย ในท้องถิ่นต่างๆ นอกจากนี้ ยังมีสถาบันเทคโนโลยีราชมงคลวิทยาเขตเทคนิคกรุงเทพฯ คณะคหกรรมศาสตร์สาขาผ้า และเครื่องแต่งกาย ธุรกิจเสื้อผ้า ฯลฯ
โอกาสในการมีงานทำผู้ที่สำเร็จการศึกษาแล้วสามารถนำความรู้ ซึ่งเป็นที่ต้องการของตลาดในยุคปัจจุบัน คือสามารถออกแบบสิ่งทอสำหรับอุตสาหกรรมระดับต่างๆ ได้มีความรู้ในเรื่องการบริหารการตลาด และการใช้เทคโนโลยี ที่จำเป็นต่ออุตสาหกรรมสิ่งทอและเสื้อผ้าสำเร็จรูป ในวงการแฟชั่นในประเทศไทยยังไม่สามารถเป็นศูนย์กลางของการออกแบบแฟชั่นได้แต่กลับเป็น ศูนย์กลางของวัตถุดิบอย่างเช่น ผ้าไหมและการผลิตเสื้อผ้าเพื่อการส่งออกภายใต้ยี่ห้อสินค้าต่างประเทศ และเสื้อผ้าสำเร็จรูป เพราะมีค่าแรงราคาถูก อย่างไรก็ตาม ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ในวงการออกแบบเสื้อผ้าไทยถือว่ามีความสำเร็จในระดับหนึ่งที่การผลิตเสื้อผ้าสำเร็จรูปภายใต้ยี่ห้อไทย ได้มีการส่งออกไปขายในต่างประเทศบ้างแล้ว เช่น Fly Now หรือในเรื่องของการสนับสนุนการออกแบบลายผ้าไหมที่มีลายเป็นเอกลักษณ์ และการให้สีตามที่ลูกค้า ในต่างประเทศต้องการ และสามารถส่งออกได้ นักออกแบบแฟชั่นในต่างประเทศหลายสถาบันต่างก็ให้ความสนใจแนวการแต่งกาย วัฒนธรรม และการใช้ชีวิตอันเป็นเอกลักษณ์ของชาวเอเชียมากขึ้น ดังนั้น นักออกแบบแฟชั่นไทยควรหันมาสนใจ วัตถุดิบในประเทศ และคิดสร้างสรรค์งานที่เป็นเอกลักษณ์และโดดเด่น เพราะแรงงานและวัตถุดิบในประเทศ ยังมีราคาถูก ตลาดสิ่งทอไทยในต่างประเทศ เช่น เสื้อผ้าถักสำเร็จรูป เสื้อผ้าทอสำเร็จรูปยังมีศักยภาพในการส่งออกสูง นอกจากนี้ รัฐบาลและแนวโน้มของคนไทยกำลังอยู่ในระหว่างนิยมเลือกใช้สินค้าไทยโดยเฉพาะเสื้อผ้าสำเร็จรูปและผลิตภัณฑ์เครื่องนุ่งห่มที่ได้มาตรฐานการส่งออก นับเป็นโอกาสอันดีที่นักออกแบบแฟชั่นสามารถสร้างสรรค์งานได้เต็มที่ หรือมีแนวคิดรูปแบบการสร้างสรรค์งานใหม่ หรือแนวโน้มใหม่ที่มีเอกลักษณ์ โดดเด่นในการใช้วัสดุในท้องถิ่นมาประยุกต์ใช้ ขยายแหล่งวัตถุดิบ เพิ่มประสิทธิภาพการผลิตพยายามให้ต้นทุนการผลิตต่อหน่วย ต่ำมากที่สุด เพื่อคงต้นทุนการผลิตเสื้อผ้าสำเร็จรูปของไทยไว้เผชิญกับการเปิดเสรีสิ่งทอในปี 2548เพราะเวลานั้นผู้นำด้านการตลาด แฟชั่น และเทคโนโลยีการผลิตเท่านั้นที่สามารถจะครองตลาดสิ่งทอได้ในต่างประเทศ หรือแม้แต่ตลาดเสื้อผ้าบริเวณชายแดนไทยที่คู่แข่งขันสามารถนำเสื้อผ้าเข้ามาตีตลาดไทยได้ นักออกแบบแฟชั่นจึงเป็นส่วนสำคัญที่จะต้องรักษาฐานตลาดของไทยไว้ทั้งในเชิงรุก ในการผลิต สร้างเครือข่าย ทั้งระบบข้อมูลข่าวสาร และเครือข่ายจำหน่ายสินค้า
นักออกแบบแฟชั่นไม่ควรย่ำอยู่กับที่ ควรมีความคิดเชิงรุกมากกว่ารับเพียงคำสั่งจากลูกค้าควรศึกษาหาความรู้ที่เกี่ยวข้องกับการประกอบอาชีพและควรสร้างโอกาสให้ตนเอง เช่น การศึกษาภาษาต่างประเทศเพิ่มเติม ศึกษาด้านการตลาด ความต้องการของลูกค้า กลุ่มเป้าหมายลูกค้าใหม่ เสาะหาแหล่งตลาดวัตถุดิบ เพิ่มประสิทธิภาพการผลิตที่ครบวงจร สร้างแนวโน้มแฟชั่น ศึกษารูปแบบของสินค้าจากต่างประเทศ และข้อกีดกันทางการค้า ซึ่งเป็นปัจจัยในความก้าวหน้าทันโลก และยืนอยู่ในอาชีพได้นาน และอาจสร้างผลงานที่คนไทยภูมิใจ หันมาใส่เสื้อผ้าที่ผลิตโดยนักออกแบบเสื้อผ้าไทยกันทั่วประเทศ
